Mijn beste Indonesische vriendin gaat trouwen. Ze is 34, volgens Indonesische begrippen eigenlijk te oud om in het huwelijksbootje te stappen. Trouwen doe je hier tien jaar eerder.Haar ouders hadden de gedachte aan een huwelijk voor hun zesde dochter dan ook al lang opgegeven. Totdat ze thuiskwam met een Amerikaan. En al snel werden de eerste stappen richting huwelijk gezet. Een Javaans huwelijk staat bol van de rituelen. Een officieel aanzoek, lemaran, is daar onderdeel van.
Dat gebeurde vlak na het Suikerfeest. Samen met wat andere 'bule's'- Indonesiërs duiden blanke mensen graag aan met deze term - twee Indonesiërs, een vijftal kinderen en de aanstaande van mijn vriendin togen wij op een zondag naar haar ouderlijk huis. Voor een lunch. Achterin de auto grote fruitmanden, bloemen en andere pakketjes.
Bij haar buurt aangekomen liepen we in een soort processie door de kampong. Mensen keken verbaasd over de schutting naar deze optocht van blanken met cadeaus. Bij haar huis werden we begroet door vijf van haar zes zussen, hun mannen en kinderen en haar vader en moeder.
Pas toen realiseerde ik mij dat wij, de bule's, de familie van de bruidegom vertegenwoordigden. De echte familie woonde immers in Amerika. We moesten tegenover de bruid en haar familie gaan zitten. Alle kinderen werden in een slaapkamer verzameld, de enige plek in huis met airconditioning.
De bruid zag er prachtig uit, heel Javaans: haren in een wrong, een keurig gesteven, witte kabaya boven een sarong. Een bloem in het haar.
Iedereen werd stil, alleen de zoemende ventilatoren waren nog te horen. Het werd warm in de kleine voorkamer. Toen nam haar vader het woord; hij vroeg de bruidegom wat hij kwam doen. Hij kwam toch niet alleen maar voor het lekkere eten?
Wij waren ietwat overrompeld door deze on-Indonesische directheid. Dat gold ook voor de bruidegom, die na wat haperingen toch om de hand van zijn geliefde vroeg. Daarop stelde de vader een aantal voorwaarden: geen mishandeling, bekering tot de islam en met een glimlach op zijn gezicht voegde hij eraan toe: 'je mag geen tweede vrouw nemen'. Niemand durfde te grinniken.
De verloofde dacht een paar seconden na en zei dat hij akkoord ging. De vader keek trots en voldaan de kring rond. Zijn laatste dochter ging trouwen. Eindelijk. Totdat een van de nichtjes opsprong en zich luid afvroeg of de bruid misschien ook nog wat te zeggen had. Ging zij wel akkoord met dit aanzoek?
Alle hoofden draaiden in de richting van de bruid. Tranen pingelden langs haar wang. ,,Ik weet het niet, ik wil er over nadenken", sprak ze zachtjes. De stilte was oorverdovend. De 'schoonfamilie' schrok. Ik keek zenuwachtig naar haar en haar vriend. Hij hield zijn hoofd gebogen.
,,Hoe lang wil je erover nadenken?", vroeg de vader, ook een beetje bedremmeld. Er viel een traan. En nog een. De minuten tikten weg. Plots stond de bruidegom op. Haalde een doosje uit zijn zak. ,,Misschien helpt dit." Hij schoof een diamanten ring aan haar vinger. En zij gaf hem het jawoord. Met een laatste snik.
Iedereen schoof opgelucht een stukje naar achteren. De vader viel weer in zijn rol en bepaalde de datum. Een zondag in november. Daarna kon er gegeten worden: witte rijst, rendang, bami, nasi goreng, kip.
Was dit alles Javaans drama, de twijfel, het huilen, vroeg ik later. Een beetje wel, gaf de bruid toe. Maar ze vond ook dat haar vader haar wel erg gemakkelijk liet gaan. Als laatste van zijn zeven dochters had ze toch wel wat meer weerstand verwacht. Maar nee, de bruiloft afblazen, dat was wat al te dramatisch.
Deze blog werd eerder gepubliceerd door de GPD bladen in de rubriek Standplaats
Foto: Esther de Jong
